Zezwolenia CEMT/EKMT – zasady wykonywania przewozów międzynarodowych

Posiadanie odpowiednich zezwoleń upoważnia nas do realizowania przewozów międzynarodowych rzeczy, a zezwolenie CEMT/EKMT jest jednym z najpopularniejszych, które uprawnia do wykonywania transportu drogowego w krajach członkowskich. Jakie są ogólne zasady wykonywania przewozów międzynarodowych na podstawie wspomnianego dokumenty? Zapraszamy do lektury.

Czym jest zezwolenie jednorazowe

Abu wykonywać międzynarodowy transport drogowy rzeczy poza obszar Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), polscy przewoźnicy drogowi muszą posługiwać się odpowiednimi zezwoleniami na przejazd do/z lub przez terytorium danego państwa. Wynika to z uregulowań, które znajdują swoje podstawy prawne w podpisanych przez Polskę umowach o międzynarodowych przewozach dwustronnych, zezwalając na wjazd środków transportu umawiających się stron na terytorium jednego z nich. Na podstawie jednego blankietu przewoźnik może wykonać jazdę tam i z powrotem z ładunkiem lub w stanie próżnym, dlatego opisywany rodzaj zezwoleń na wykonywanie transportu międzynarodowego niejednokrotnie nazywany jest „zezwoleniami jednorazowymi”.

Zezwolenie CEMT/EKMT –ogólne zasady

Zezwolenie CEMT/EKMT jest kolejnym rodzajem zezwoleń, którym może posługiwać się polski przewoźnik. Warto zaznaczyć, że ten rodzaj zezwoleń cieszy się bardzo dużą popularnością wśród firm wykonujących przewozy międzynarodowe poza terytorium Unii i EFTA. Zezwolenie CEMT/EKMT swoje źródło ma w spotkaniu ministrów transportu 16 państw europejskich, które w dniu 17 października 1953 roku zakończyło się podpisaniem Protokołu Brukselskiego. Tym samym powołana została międzyrządowa organizacja – Europejska Konferencja Ministrów Transportu, która obecnie funkcjonujące pod nazwą – Międzynarodowe Forum Transportu – ITF. Polska przystąpiła do Protokołu dotyczącego Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu 31 maja 1993 roku (Dz. U. 1993 r., Nr 116, poz. 518).

Istotny pozostaje fakt, że dokumenty te mają charakter zezwoleń wielokrotnych i wielostronnych, tym samym dysponent takiego zezwolenia, pod pewnymi warunkami, może wykonywać nieograniczoną liczbę przewozów drogowych w tranzycie i pomiędzy państwami należącymi do Konferencji. Do CEMT/EKMT należą 43 państwa, m.in.: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy, Szwajcaria, Ukraina, Rosja, Grecja czy Turcja[1], przy czym członkowskimi Konferencji EMKT nie są: Kazachstan czy Iran. Jest to istotna informacja dla przewoźników, których ciężarówki na polskich numerach rejestracyjnych jeżdżą zarówno po drogach kazachskich, jak i irańskich – tym samym przy użyciu zezwolenia CEMT/EKMT nie można zrealizować żadnego rodzaju przewozu, w którym miejsce załadunku lub rozładunku towaru będzie związane z wjazdem na terytorium tych państw. Ewentualne realizowanie transportu do Kazachstanu czy Iranu na podstawie zezwolenia CEMT/EKMT może zakończyć się w trakcie kontroli drogowej lub granicznej, jedną z najpoważniejszych kar finansowych w każdym z państw oraz zakaz dalszej jazdy do czasu przedstawienia służbom kontrolnym wymaganego zezwolenia jednorazowego.

Zezwolenie CEMT/EKMT – jak korzystać

Do realizacji celów statutowych Konferencji Ministrów Transportu, stworzony został system kontyngentów w zakresie międzynarodowego przewozu drogowego towarów pomiędzy państwami członkowskimi. Oprócz wielokrotności wykorzystania zezwolenia CEMT/EKMT, zostaje ono przypisane do firmy transportowej,  a nie do konkretnego środka transportu. W ten sposób właściciel przedsiębiorstwa może decydować, który przewóz międzynarodowy realizowany przez jego pojazdy będzie wykonywany na podstawie posiadanego zezwolenia. Wyzwaniem pozostaje, aby  jak najkorzystniej posługiwać się cemtowskim zezwoleniem przy zachowaniu przepisów i nie narażać się na kolejne kary finansowe. Kontrola w Polsce pod względem dokumentów, które uprawniają do wykonywania międzynarodowego transportu ogranicza się do okazania wypisu z licencji wspólnotowej, dotyczącej międzynarodowego zarobkowego przewozu drogowego rzeczy. Natomiast każdy wjazd na terytorium państwa spoza UE i EFTA wiąże się z kontrolą posiadanego zezwolenia. W momencie, gdy posługujemy się zezwoleniem wielostronnym kontrola ta często opiera się na dokładnej analizie zapisów w książce CEMT/EKMT i porównywaniu danych cyfrowych zapisanych w tachografie lub/i na karcie kierowcy przez służby kontrolne innych państw.

Wymagane dokumenty

Wykonując na podstawie zezwoleń CEMT/EKMT przewóz międzynarodowy musimy być  gotowi na szczegółową kontrolę dokumentów, które zgodnie z wymogami muszą znajdować się w pojeździe:

1. zezwolenie CEMT/EKMT;
2. książka pojazdu;
3. świadectwo zgodności z wymaganiami technicznymi względem poziomu emisji spalin oraz hałasu i z wymaganiami bezpieczeństwa: „EURO IV”, „EURO V”, „EEV”, „EURO VI” (dokument koloru zielonego);
4. świadectwo zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa dla przyczepy lub naczepy (dokument koloru żółtego);
5. zaświadczenia o sprawności technicznej dla pojazdów silnikowych oraz dla przyczepy lub naczepy.

Aby móc skorzystać z kontyngentu zezwoleń CEMT/EKMT firma transportowa musi spełnić następujące warunki:

1. posiadać siedzibę w jednym z państwa członkowskim EMT/EKMT i posługiwać się pojazdami zarejestrowanymi w jednym z tych krajów;
2. wykonywać przewóz pomiędzy państwami członkowskimi lub tranzytem przez co najmniej jedno z państw członkowskich;
3. państwo załadunku i rozładunku towaru musi być członkiem CEMT/EKMT;
4. w momencie posiadania zezwolenia CEMT/EKMT przewoźnik nie może go przekazywać stronom trzecim;
5. nazwa firmy widniejąca na zezwoleniu musi odpowiadać nazwie przewoźnika wykonującemu dany przewóz;
6. rozpoczynając operację transportową w okresie ważności jednego zezwolenia (rocznego lub krótkoterminowego) i następnie dalej realizując przewóz na podstawie innego zezwolenia (również cemtowskiego) – oba zezwolenia trzeba przechowywać w pojeździe podczas całego okresu wykonywania operacji transportowych;
7. wymaganych dokumentów: zezwolenia CEMT/EKMT, książki pojazdu i towarzyszących świadectw pojazdów nie wolno laminować lub w inny sposób pokrywać warstwą ochronną.

Instrukcja Korzystania z Kontyngentu Zezwoleń Transportowych ECMT – jedyne źródło wiedzy

Prawidłowy sposób wykorzystania zezwolenia EKMT/CEMT może okazać się niełatwym zadaniem. Pomocna  może się okazać Instrukcja Korzystania z Kontyngentu Zezwoleń Transportowych ECMT dla urzędów oraz dysponentów (dalej jako Instrukcja Użytkownika), będąca jedynym dokumentem, w którym można znaleźć zasady posługiwania się zezwoleniem wielostronnym. Zawarte w niej informacje stanowią jedyne źródło wiedzy – zarówno dla dysponenta zezwolenia, jak i dla funkcjonariuszy służb kontrolnych.

Najważniejsze normy wynikające z treści powyższej Instrukcji

Przewoźnik, który wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy w oparciu zezwolenie EKMT/CEMT zobowiązany jest, aby przedmiotowe zezwolenie znajdowało się w pojeździe podczas całego zadania przewozowego. Warto pamiętać, że z jednego zezwolenia na trasie pomiędzy punktem załadunku a rozładunku może skorzystać jednocześnie tylko jeden pojazd – tym samym odpowiedni wpis w karnecie zezwolenia EKMT/CEMT musi odpowiadać dacie w dokumencie przewozowym. Przewoźnik nie może w trakcie realizowanego przewozu „uiścić” zezwolenie w kabinie pojazdu. To właśnie w ten sposób kontrolujący najczęściej weryfikują poprawność posługiwania się zezwoleniem, sprawdzając zapisy w karnecie z dokumentami CMR oraz analizując dodatkowo dane cyfrowe z urządzenia rejestrującego. Trzeba mieć na uwadze, że w momencie przekazywania zezwolenia z pojazdu do pojazdu, skoro w dniu dzisiejszym pojazd X był rozładowywany w miejscowości A, to pojazd Y nie mógł podjąć wczoraj ładunku w miejscowości B zgodnie z warunkami Instrukcji.

Posługując się zezwoleniami EKMT/ CEMT nie wolno zapomnieć o ograniczeniach wynikających z Instrukcji Użytkownika, które podzielone są na wymienione poniżej grupy:

1. Ograniczenia terytorialne – operacje załadunku lub rozładunku towaru wykonujemy tylko w państwach członkowskich Konferencji EKMT. Niektóre z zezwoleń CEMT/EKMT mogą nie mieć zastosowania na terytorium poszczególnych państw członkowskich – wówczas oznaczone są na blankiecie czerwoną pieczęcią. Z taką sytuacją spotkany się m.in. na terenie: Austrii, Grecji, Rosji, Węgier i Włoch. Na samym zezwoleniu widnieje okrągła czerwona pieczęć z kodem danego państwa. To ograniczenie to nic innego, jak zakaz podjęcia ładunku, bądź wykonania rozładunku towaru na terytorium tego państwa, które jest oznaczone czerwoną pieczęcią. Ograniczenia terytorialne na zezwoleniach CEMT/EKMT nie mają za to zastosowania do przejazdu tranzytowego przez to państwo.



 
2. Ograniczenia techniczne – zgodnie z warunkami użytkowania zezwoleń cemtowskich, posiadają one wymogi względem poziomu emisji spalin, hałasu oraz wymogów bezpieczeństwa, określonych jako:

• Pojazd kategorii EURO IV – na blankiecie zezwolenia widnieje zielona pieczęć ze znakiem IV w kółku.
• Pojazd kategorii EUTO V – na blankiecie zezwolenia widnieje zielona pieczęć ze znakiem V w kółku.
• Pojazd kategorii EUTO VI – na blankiecie zezwolenia widnieje zielona pieczęć ze znakiem VI w kółku.
• Przewoźnik posiadając zezwolenie z ograniczeniem technicznym wskazującym na pojazd kategorii EURO V, może używać do wykonywania operacji transportowych na tym zezwoleniu pojazdów o kategorii bezpieczeństwa EURO VI. Zawsze możemy wykorzystywać pojazdy o wyższej kategorii, jednak nie jest to możliwe w odwrotnym kierunku!

Korzystaj z wiedzy i wsparcia ekspertów

Zezwolenia wydawane w ramach współpracy na polu Międzynarodowego Forum Transportu stanowią istotną rolę w realizacji przewozów międzynarodowych na dużym obszarze geograficznym. Jednakże wato pamiętać, że o ile sama idea wykonywania zadań transportowych jest bardzo korzystna, to jednak warunki, które muszą zostać  spełnione już do łatwych nie należą.

Klienci, korzystający z  usług Grupy Inelo, mogą liczyć na pomoc i wsparcie ekspertów przy realizacji przejazdów na podstawie zezwoleń CEMT/EKMT, co stanowi gwarancję poprawnego wykonywania przewozów międzynarodowych zapewniają eksperci Grupy Inelo

[1] Za: https://www.itf-oecd.org/about-multilateral-quota (stan na dzień 26.03.2020 r.)