Zakazy ruchu dla ciężarówek w Polsce – kiedy ruch jest ograniczony? Kogo nie dotyczą te obostrzenia?

Każdy właściciel firmy transportowej, który posiada flotę ciężką powinien znać terminy, w których ruch pojazdów ciężarowych jest ograniczony. Za nieprzestrzeganie zakazu może grozić mandat w kwocie nawet 3 500 zł, a karze podlega zarówno kierowca, jak i przedsiębiorca oraz osoba zarządzająca transportem.

Czym są zakazy jazdy dla ciężarówek?

Kierowcy samochodów ciężarowych, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 12 ton, muszą stosować się do zakazów ruchu w określonych terminach. Zakazy jazdy ciężarówek zostały wprowadzone w celu zmniejszenia natężenia ruchu w dniach, w których na drogi wyjeżdża więcej samochodów osobowych, np. w okresie świąt czy wakacyjnych weekendów. Ograniczenie pomaga w zredukowaniu korków i problemów komunikacyjnych, które i tak w tych terminach są znaczne.

Przed nowelizacją ustawy o transporcie drogowym za poruszanie się po drogach w czasie obowiązywania zakazu dla ciężarówek kara groziła jedynie kierowcy, który mógł otrzymać mandat w kwocie 500 zł. Po zmianach w ustawie, które weszły w życie we wrześniu 2018 r. kierowca może zostać ukarany kwotą od 200-500 zł, ale sankcje grożą także przewoźnikowi – 2000 zł oraz zarządzającemu transportem – 1000 zł. Łącznie więc takie naruszenie kosztować będzie firmę transportową nawet 3500 zł i skutkować może również usunięciem pojazdu z drogi w bezpieczne miejsce do czasu obowiązywania zakazu.  

W które dni obowiązują zakazy dla ciężarówek?

Każde europejskie państwo samodzielnie wyznacza terminy, w których obowiązują zakazy dla ciężarówek. W Polsce dni i okresy zakazów reguluje Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 31 lipca 2007 r. w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach. Zakaz w naszym kraju obejmuje dni ustawowo wolne od pracy w godzinach od 8.00 do 22.00. Są to następujące święta:

  • 1 stycznia — Nowy Rok,
  • Niedziela Wielkiej Nocy (święto ruchome, w 2020 r. przypadnie na 12 kwietnia),
  • Poniedziałek Wielkiej Nocy (święto ruchome, w 2020 r. przypadnie na 13 kwietnia),
  • 1 maja – Święto Pracy,
  • 3 maja – Święto Konstytucji Trzeciego Maja,
  • pierwszy dzień Zielonych Świątek (święto ruchome, w 2019 r. przypadające na 20 czerwca a w 2020 r na 31 maja),
  • Boże Ciało (święto ruchome, w 2019 r. przypadające na 20 czerwca a w 2020 r. na 11 czerwca),
  • 15 sierpnia — Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
  • 1 listopada — Wszystkich Świętych,
  • 11 listopada — Narodowe Święto Niepodległości,
  • 25 grudnia — pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
  • 26 grudnia — drugi dzień Bożego Narodzenia.

Ciężarówki nie mogą również wyjeżdżać na polskie drogi w dni poprzedzające wymienione wyżej święta państwowe od godziny 18.00 do 22.00. Nie dotyczy to jedynie dnia przed świętami Bożego Narodzenia oraz Nowym Rokiem. Zupełnym wyjątkiem jest święto Trzech Króli (6 stycznia) – ograniczenia w ruchu nie obowiązują ani dzień przed, ani w dniu święta.

Zakazy dla ciężarówek oraz ograniczenia w ruchu zostały wprowadzone również w okresie wakacyjnym w związku ze wzrostem natężenia ruchu, spowodowanym przez wyjazdy i powroty z wczasów. Obowiązują one od ostatniego piątku czerwca do początku roku szkolnego w:

  • piątki od godziny18.00 do 22.00;
  • soboty od godziny 8.00 do 14.00;
  • niedziele od godziny 8.00 do 22.00.

Oprócz rozporządzenia z 2007 roku zakazy ruchu ciężarówek regulują również znaki pionowe. Dodatkowe ograniczenia ruchu, stałe lub czasowe dla floty ciężkiej zastosowały także niektóre miasta w Polsce. Często obejmują one również pojazdy ciężarowe o wadze niższej niż 12 ton, zwłaszcza w centrach miast. Zostały ustanowione, aby zapewnić płynność komunikacyjną w tych miastach w godzinach intensywnego ruchu pojazdów oraz, aby skierować ruch samochodów ciężarowych na obwodnice miast i drogi alternatywne. Aktualnie zakazy dla ciężarówek obowiązują miedzy innymi w: Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Sopocie, Ełku, Łomży, Toruniu, Gliwicach, Nowej Soli, Suwałkach, Płocku i Opolu.

Kogo nie obowiązują zakazy ruchu ciężarówek?

We wspomnianym wyżej akcie prawnym zostało wskazanych kilkanaście kategorii pojazdów, których nie dotyczą okresowe ograniczenia oraz zakazy ruchu ciężarówek. Spod obowiązywania rozporządzenia wyłączone są przede wszystkim autobusy, nawet jeśli ich waga przekracza 12 ton. Zakazy nie są również stosowane wobec pojazdów Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Straży Granicznej, Służby Celnej, Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Biura Ochrony Rządu, pogotowia technicznego, jednostek ochrony przeciwpożarowej, jednostek ratownictwa chemicznego oraz jednostek służb ochrony radiologicznej i ochrony przed skażeniami. Nie podlegają im też pojazdy biorące udział w akcjach ratowniczych, humanitarnych, usuwaniu skutków klęsk żywiołowych oraz awarii. Wyjęte spod zakazu są też pojazdy używane między innymi przy budowie dróg, przewozie żywych zwierząt, obsłudze imprez masowych, przewożące przesyłki pocztowe lub artykuły szybko psujące się i spożywcze.

Jest również kilka wyjątków dla wszystkich pojazdów, których tonaż jest większy niż 12 ton. Najczęściej spotykanym odstępstwem od zakazu jest wyłączenie spod niego pojazdów powracających z zagranicy, w celu zakończenia przewozu drogowego lub do odbiorcy przewożonego ładunku, mającego siedzibę na terytorium Polski. Zakazy nie obejmują też ciężarówek, które wjadą do Polski poza terminami lub godzinami obowiązywania zakazu, w odległości 50 kilometrów od miejsca, w którym przekroczą granicę oraz oczekujących na granicy na wyjazd z Polski. Zakaz nie obowiązuje również ciężarówek powyżej 12 ton, jeśli są to pojazdy puste jadące po załadunek, lub powracające z rozładunku.

Pełna lista pojazdów wyłączonych spod rozporządzenia dostępna jest w samym akcie prawnym.